Trách nhiệm của người giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển

Cục Cảnh sát giao thông (CSGT), Bộ Công an đang tham mưu xây dựng, hoàn thiện dự thảo lần 3 của Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe.

Một trong những nội dung được quan tâm tại dự thảo Nghị định, đó là Bộ Công an đề xuất tịch thu phương tiện là xe mô tô đối với người điều khiển mà tái phạm hành vi lái xe lạng lách, đánh võng.

Ảnh minh họa.

Cụ thể, tại khoản 10 Điều 7 dự thảo Nghị định quy định tịch thu phương tiện đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

- Buông cả hai tay khi đang điều khiển xe; dùng chân điều khiển xe; ngồi về một bên điều khiển xe; nằm trên yên xe điều khiển xe; thay người điều khiển khi xe đang chạy; quay người về phía sau để điều khiển xe hoặc bịt mắt điều khiển xe;

- Điều khiển xe chạy bằng một bánh đối với xe hai bánh, chạy bằng hai bánh đối với xe ba bánh.

Ngoài việc bị tịch thu phương tiện, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm quy định trên còn bị trừ điểm Giấy phép lái xe 12 điểm.

Theo lý giải của cơ quan đưa ra các đề xuất, những nội dung nêu trên là chế tài tăng mức độ xử phạt vi phạm nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông, kiềm chế tai nạn giao thông. Mục đích tiếp theo là nâng cao ý thức của người tham gia giao thông, xây dựng văn hóa giao thông văn minh.

Những vi phạm nêu trên cũng là hành vi là nguyên nhân trực tiếp gây ra các vụ tai nạn giao thông. Do đó, kiến nghị tăng mức xử phạt vi phạm hành chính đối với một số hành vi có nguy cơ gây mất an toàn giao thông cao là hoàn toàn cần thiết, phù hợp.

Cũng theo lý giải, những đề xuất nêu trên tuy chưa tương xứng với các quốc gia khác, song vẫn đảm bảo tính nhân văn trong việc nâng cao ý thức người điều khiển phương tiện, xây dựng môi trường văn hóa giao thông bình đẳng.

Cục CSGT cũng cho hay, thời gian qua vấn nạn đua xe và cổ vũ đua xe trái phép diễn ra phức tạp. Lãnh đạo Bộ Công an luôn chỉ đạo xử lý nghiêm minh nhất đối với hành vi vi phạm này. Riêng với công tác phòng chống đua xe trái phép, Bộ Công an yêu cầu thực hiện quyết liệt việc khẩn trương điều tra, phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng đưa ra truy tố, xét xử kịp thời các đối tượng tổ chức, gây rối trật tự công cộng.

Hoàn toàn có cơ sở pháp lý

Đồng tình với đề xuất nêu trên của cơ quan soạn thảo, theo Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, căn cứ theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành thì hoàn toàn có cơ sở pháp lý để tịch thu phương tiện giao thông nếu người điều khiển cố ý vi phạm, sử dụng phương tiện gây mất an ninh trật tự, an toàn giao thông.

Theo đó, những hành vi cố ý vi phạm mà gây ra hậu quả nghiêm trọng cho xã hội hoặc tái phạm, cơ quan chức năng có thể áp dụng biện pháp tịch thu phương tiện. Đây là hình thức răn đe mạnh mẽ để lập lại trật tự, an toàn giao thông.

Luật sư cũng cho hay, hiện nay việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ được căn cứ vào Luật Giao thông được bộ, tới đây là Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (có hiệu lực từ ngày 01/01/2025) và Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi bổ sung năm 2020). Trong đó, tịch thu tang vật là một trong những hình thức xử phạt vi phạm hành chính, với điều kiện áp dụng là tịch thu phương tiện có liên quan trực tiếp đến vi phạm hành chính khi hành vi đó ở mức độ nghiêm trọng do lỗi cố ý của người điều khiển.

Bởi vậy, đề xuất quy định tịch thu phương tiện giao thông khi người điều khiển phương tiện có những hành vi vi phạm nghiêm trọng có lỗi cố ý phù hợp với quy định của luật xử lý vi phạm hành chính.

Đặc biệt là trường hợp vi phạm giao thông nghiêm trọng có nguy cơ gây tai nạn giao thông, tái phạm nhiều lần thì việc tịch thu phương tiện là cần thiết.

Giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển cũng cần phải chịu trách nhiệm

Tuy nhiên, Luật sư cũng cho rằng, hình thức tịch thu phương tiện vi phạm chỉ nên áp dụng đối với người vi phạm là chủ xe. Còn với phương tiện đi thuê, mượn hoặc tự ý sử dụng của người khác thì lại không đủ cơ sở pháp lý để áp dụng biện pháp này.

"Thực tế, nhiều đối tượng thanh, thiếu niên thường xuyên sử dụng xe của bố mẹ để thực hiện các hành vi mạo hiểm, gây mất an ninh trật tự mà không phải trường hợp nào cũng xử lý hình sự", Luật sư nêu ý kiến và khẳng định, cần gắn thêm trách nhiệm của chủ phương tiện khi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển. Từ đó, có những biện pháp xử lý cứng rắn hơn.